Overzicht eetbare bloemen en planten

Eetbare bloemen en planten zijn er in alle soorten en maten. Het mooie is dat veel planten die wij nooit met eten  zouden verbinden wel degelijk eetbaar zijn en in veel gevallen een heerlijke smaakversterker vormen bij de gerechten. Naast eetbare planten die vooral aangewend worden als smaakmaker of als garnering zijn er ook bloemen en planten die een gerecht op zichzelf kunnen vormen zoals courgette, asperges, hop of bepaalde koolsoorten.  Veelal hebben de planten zeer sterke geneeskundige krachten zoals een antibacteriële werking, verbeterde werking van de ogen of herstel na ziekte. Dat niet alle bloemen en planten eetbaar zijn moge duidelijk zijn sommige zijn zelfs ronduit giftig! Zorg er dan ook voor dat wanneer u een nieuwe plant “uitprobeert” u zeker weet dat deze bloem of plant niet giftig is door bijvoorbeeld een veldgids bij u te hebben!

Bloemen en planten zijn gerangschikt op alfabetische volgorde. Wanneer er ook een recept beschikbaar is voor deze bloem vindt u er een link bij zodat u gelijk naar de receptenafdeling kunt doorklikken. Voor informatie over de bereiding van eetbare bloemen en planten kunt u terecht bij “bereidingswijze”.

Artisjok
Deze prachtige blauw paarsige bloem behoort tot de distelsoorten wat goed te zien is aan de ietwat geschubde “kop” en de ruige puntige bladeren. Maar willen we de Artisjok eten dan moet de bloem nog niet tot bloei zijn gekomen en moeten de “stekels” nog niet uit staan. De Artisjok geldt al sinds mensenheugenis als een echte delicatesse wat ervoor gezorgd heeft dat u voor een grote Artisjok gemiddeld 3 euro betaalt. Maar u kunt ook heel goed de artisjok zelf planten, de plant groeit gemiddeld drie jaar lang en is winterhard.

Artisjok

Bergamot
Deze prachtige plant heeft een enorme aantrekkingskracht op bijen.  De Bergamot kent verschillende kleuren, diep rood, wit, roze en lila. De plant wordt ongeveer één tot anderhalve meter hoog. De Bergamot plant verspreid een citrusgeur en vormt dan ook een belangrijk ingrediënt van de Earl Grey thee. Naast thee worden de sappen uit de bloembladeren van de bergamot ook veelvuldig gebruikt in etherische oliën. De bergamot bevat namelijk veel fenolen die een ziektekiemdodende werking hebben en de bloedsomloop stimuleren. Bergamot heeft een redelijk vochtige en humusrijke ondergrond nodig hij is gelukkig wel winterhard.

Bieslook
Wordt vaak in potten aangeplant waarbij lange groene stengels uitsteken. Deze pollen krijgen in de periode mei tot en met juni prachtige lila bolvormige bloemen, wuivend in de wind zijn de stengels van de Bieslook dan een prachtig aangezicht. Bieslook is het aller-lekkerst wanneer het op het laatste moment rauw aan een gerecht wordt toegevoegd het behoud dan het best zijn ui-achtige smaak, bij verhitting gaat deze smaak verloren. Bieslook is meestal winterhard maar het is aan te bevelen de plant naar binnen te verhuizen in Januari. Bieslook is prima te gebruiken in soepen maar eigenlijk leent het zich voor elk gerecht dat enigszins flauw is.

Bieslook

Cichorei
Cichorei is een groene plant met statige blauwe bloemen, de Cichorie kan een lengte van wel 1,40 meter bereiken. Toch zijn het niet de bloemen die van belang zijn maar de wortels. Samen met de wortels van paardebloem lenen die van de cichorei zich het best voor het maken van surrogaat koffie, ook wel pee koffie genoemd. Daarom werd er in de 17e en 18e eeuw heel veel cichorei verbouwd in Nederland, met name in Friesland. Ook wanneer u niet van de koffie bent heeft Cichorei nog een lekkernij voor u in petto. Wanneer de cichorei namelijk op de mollenmethode (met een hoop aarde bedekt) gekweekt wordt krijgen we het welbekende witlof!

Courgette
De Courgette is een grote plant die wanneer uitgebloeid is makkelijk één vierkante meter van uw tuin in beslag neemt, maar wanneer u de courgette aanplant zal uw beloning rijk zijn. De forste plant met zijn grote bladeren kan namelijk wel 20 tot 40 vruchten opleveren en die lijken heel erg sterk op komkommers. De Courgette kan het best in mei worden aangeplant wanneer er zeker geen nachtvorst meer is en twee maanden later begint de oogst al. Naast de courgettes zelf, de vruchten, is de courgettebloem een ware delicatesse, gefrituurd of gebakken zijn de bloemen heerlijk, vullen met een gehaktvulling gebeurt ook vaak.

Courgette

Daglelie
De Daglelie heeft een klokvormige bloem en is in alle denkbare kleuren verkrijgbaar. Zijn naam wordt verklaard door het feit dat elke bloem slechts één dag groeit maar omdat een plant heel veel bloemen heeft is de bloeitijd altijd nog behoorlijk lang, een maand is geen uitzondering. Bijna te zonde om op te eten. Totdat u de daglelie geproefd heeft, de nectar in de bloem zorgt voor een zoetige smaak daarnaast is de bloem ook erg knapperig. Dit alles heeft de bloem vooral in Azië erg populair gemaakt. De plant is een dankbare groeier, heeft een halfvochtige ondergrond nodig en is na vier jaar tot volle wasdom gekomen.

Daslook
Daslook behoort tot de ui planten en verspreidt tijdens zijn bloeiperiode in mei en juni een sterke uiengeur. Daslook kenmerkt zich door zijn grote groene bladeren en mooie witte stervormige bloemetjes met een groen hart, gemiddeld wordt de plant zo’n 30 centimeter hoog. Daslook kan in allerlei recepten verwerkt worden denkt u maar aan daslookboter. Als u de bladeren van de daslook wilt gebruiken moet u dit doen voordat de plant tot bloei is gekomen. Daslook dankt zijn naam aan het feit dat wanneer de Dassen uit hun winterslaap ontwaken zij eerst een maaltje daslook naar binnen werken! Daslook heeft onder andere een huidzuiverende werking.
 
Goudsbloem
De Goudsbloem is oorspronkelijk afkomstig uit het middellandse zee gebied. De prachtige geel oranje bloemen zijn echte bloeiers.  De bloei begint in Mei en eindigt pas met de komst van de grondvorst.  Gemiddeld wordt de goudsbloem zo’n 40 cm hoog.  Qua vorm heeft de goudsbloem wat weg van de margriet maar is veel groter, de bloem heeft een doorsnee van 6 tot 7 centimeter.  De goudsbloem wordt vooral intensief in allerlei crèmes gebruikt (Calendula zalf) en heeft een huidsverjongende werking. Maar ook als verrijking van uw eten kan de goudsbloem prima dienen bijvoorbeeld als versiering, smaakmaker in stoofpoten of als blaadjes voor in de thee.

Hop
Hop is een klimplant die bloeit in de nazomer, met name in September en overal in Nederland in het wild gevonden kan worden. Op hun bloei hoogtepunt heeft het hop goudgele bladeren maar een echte bloem komt niet tevoorschijn wat hem als decoratie minder interessant maakt. Voor consumptie is de hopplant des te belangrijker, want de vrouwelijk bloemknoppen die ook wel bellen genoemd worden bevatten de grondstof voor bier.  De hop verleent de bier zijn bittere smaak.  Hopplanten kunnen enorm lange strengen krijgen van soms wel zes tot acht meter! Daarbij zijn er zowel mannelijke als vrouwelijke bloemknoppen die overigens van vorm verschillend, de vrouwelijke bellen zijn kegelvormig de mannelijke knoppen bestaan uit hangende blaadjes.

Hop

Lievevrouwebedstro
Lievevrouwbedstro, een prachtige naam, die verband houdt met het Bijbelverhaal van Josef en Maria. Lievevrouwebedstro is een echte bodembedekker en heeft mooie groene kransvormige blaadjes en hele kleine kransvormige witte bloempjes. Mei is de maand waarin de plant bloeit en om het sterke aroma van deze plant te ervaren kun je het beste de blaadjes tussen de vinger fijnwrijven, lievevrouwebedstro heeft vooral een zoete smaak waardoor het nogal eens in wijnen verwerkt wordt. De plant groeit in Nederland eigenlijk alleen in het uiterste zuiden in het wild en wordt dan zo’n 30 centimeter hoog.

Madeliefje
De madelief is een graag geziene gast op gazons en graslanden met zijn witte kleine blaadjes en gele hart lijkt het op een lachend gezichtje. Daarbij draait de bloem met de zon mee om zich weer te sluiten wanneer het gaat regenen.  De madelief wordt vooral veel in salades verwerkt als eetbare garnering.  De madelief groeit bijna het gehele jaar, van het voorjaar tot het najaar, alleen in de winter laat de madelief zich niet zien.

Madeliefjes

Marjolein
Echte Marjolein ook wel wilde marjolein genoemd en is afkomstig van de Oregano familie. De plant heeft donkergroene blaadjes en grijswitte tot roze bloemen.  Marjolein is een typisch voorbeeld van een smaakmaker het is prima te gebruiken op een boerenomelet en geeft daarbij een heerlijk krachtige kruidige smaak. De plant is winterhard maar komt in Nederland nauwelijks in het wild voor.  De Marjolein komt tot wasdom in Augustus en September waarbij de plant veel vlinders aantrekt.

Oostindische Kers
Prachtige éénjarige bloem die opvalt door zijn vele vuurrode bloemen. Bij de oostindische kers is er sprake van een laaggroeiende en hooggroeiende variant.  De oostindische kers is een veelzijdige plant, hij heeft prachtige bloemen, houdt slakken en luizen op een afstand en smaak heerlijk door salades. Alle delen van de plant zijn eetbaar zowel blad als bloemen. De bloemen hebben een zoete peperige smaak terwijl de bladeren meer aan radijsjes doen denken.  De Oostindische kers is in alle recepten te gebruiken waar u normaal waterkers zou gebruiken. Daarnaast kun je de zaadjes van de oostindische kers (als je de heerlijke bloem niet opeet!) inmaken als kappertjes.

Viooltje
Het viooltje groeit in Maart en heeft heerlijk ruikende paarse bloemetjes. Zowel de bloemhoofdjes als de blaadjes zijn hartvormig. Naast de paarse kleursoort is er ook een driekleurige variant die wat later in het seizoen bloeit en ook een stuk groter wordt (zo’n 35 centimeter). Naast het gebruik van de mooi gekleurde blaadjes als verrijking van de salades worden viooltjes ook tot snoepjes verwerkt of dienen als garnering voor gebak. Gebruik van viooltjes als grondstof voor parfums komt ook veelvuldig voor.

Viooltjes

Rozemarijn
Als u op zoek bent naar een groenblijvende plant is de Rozemarijn een prachtige aanvulling voor uw eetbare bloemen tuin. De plant heeft leerachtige langwerpige blaadjes en kleine paars wittige bloempjes. In tegenstelling tot veel van de andere hier beschreven planten verhoudt de Rozemarijn zich na verloop van tijd, meestal rond het tweede levensjaar. Verhouten wil zeggen dat de plant een houten stam krijgt. De medicinale toepassingen van Rozemarijn zijn ook ontelbaar. Rozemarijn staat vooral bekend dat het goed is voor je geheugen. De Rozemarijn groeit vooral op zonnige en droge plaatsen, dat de plant in mediterrane landen veel voorkomend is zal dan ook niet als verassing komen. De Rozemarijn wordt zo’n halve meter hoog en is winterhard al is het toch raadzaam om met hevige vorst de plant te bedekken.

Rosemarijn

Paardebloem
Waarschijnlijk is er naast de madelief geen andere bloem die zoveel voorkomt als de paardenbloem. Het is een gezellige bloem met zijn mooie gele bloemblaadjes en kan gevonden worden in elke wei. Wanneer de paardebloem in het voorjaar blaadjes krijgt worden de jonge bladen die onder molshopen terecht gekomen zijn ook wel molsla genoemd en kunnen worden verwerkt in salades. De paardeboem heeft een lange penwortel waaruit de grote kartelvormige bladeren groeien. De hoofdbloeitijd ligt van mei tot en met augustus. Wanneer de paardebloem is uitgegroeid verschijnen de pluisjes die dan door de wind worden weggeblazen of door kinderen die een wens mogen doen wanneer ze alle pluisjes in één keer kunnen wegblazen.
Rozen
Rozen staan voor romantiek en liefde en worden al sinds 5000 jaar gekweekt,  een prachtige bloem maar met scherpe stekels aan de stam. Met Valentijnsdag versturen we ze in grote getale naar onze geliefden, u zult dan niet gelijk op het idee komen om eens een roosjes te verschalken. Is bij de rozen die u verstuurt ook geen verstandig idee omdat deze rozen altijd bespoten zijn maar wilde rozen zijn prima te gebruiken in de keuken.

Wilde rozen, de hondsrozen, groeien van juni tot en met Oktober en kennen in deze periode twee bloeimomenten.  Door een handvol rozenblaadjes bij zwarte thee (gewone thee) te voegen krijgen we rozenthee. Rozenblaadjes worden ook vaak gesuikerd als snoepjes. De zaaddragende functie wordt verzorgd door de rozenbottels. Van rozenbottels is jam te maken maar ook siroop of eenvoudigweg als gedroogde vrucht te eten.  De rozenbottel is overigens enorm rijk aan vitamine die vooral het herstel tijdens ziekte bevorderen.

Rozen

Tijm
Tijm wordt gekenmerkt door paarsige buisvormige bloempjes daarbij heeft elk bloempje vier kroonbladen en een kelkje. Tijm wordt veelvuldig in pastagerechten gebruikt en is dan ook zeer populair als bloem / kruidenplant in de siertuin. Voelt zich goed thuis op warme plekken op droge ondergrond. Overigens zijn er verschillende soorten tijm. Duitse wintertijm, wilde tijm en franse niet winterharde tijm.

Tijm

Sleutelbloem (Primula)
De sleutelboom heeft prachtige hangende kelkvormige bloemen die hoog boven de bladeren uitsteken, de sleutelbloem kent verscheidene kleurvarianten als geel, rood, roze en wit.  U zult de sleutelbloem vooral aan de waterkant vinden.  In de keuken wordt de sleutelbloem vooral als kleurrijke garnering in salades gebruikt maar de sleutelbloem heeft wel degelijk smaak daarom wordt hij vaak gebruikt in het beslag van cakejes en pannenkoeken.  De Sleutelbloem is een korte bloeier en bloeit in april en mei. In het wild zult u de sleutelbloem nauwelijks nog tegenkomen het is dan ook een beschermde plantensoort.

Sleutelbloem